عکس | راز مرگبار پنهان در زیبایی انفجار شفق قطبی
تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۵۲۵۹۳
شفق‌های قطبی نمایش‌های نورانی دیدنی را در آسمان شب پدید می‌آورند، اما طبق پژوهش‌های جدید، آنها همچنین دلیل دیگری را که لایه ازن خورده شده است، روشن می‌کنند.
اگرچه انسان‌ها تقصیر زیادی در تخریب لایه ازن دارند، اما مشاهدات یک نوع شفق به نام "شفق پروتون ایزوله" دلیل تخریب لایه ازن را که از فضا ناشی می‌شود، نشان داده است: ذرات باردار در پلاسما که توسط شراره‌های خورشیدی و پرتاب جرم تاجی به بیرون می‌ریزند، به جویدن لایه ازن ادامه می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اکنون یک گروه پژوهشی بین‌المللی دریافته‌اند که اثرات شفق‌های پروتون ایزوله باعث ایجاد حفره‌ای به عرض تقریباً ۴۰۰ کیلومتر(۲۵۰ مایل) در لایه ازن شده است که دقیقاً در زیر محل وقوع شفق شکاف ایجاد کرده است. پژوهشگران می‌گویند بیشترِ ازن در عرض یک و نیم ساعت از بین رفت. آنها در بیانیه‌ای توضیح دادند که انتظار نداشتند در پی این پدیده، ازن به این میزان کاهش یابد.
شفق‌های پروتون ایزوله ممکن است به اندازه شفق‌های شمالی و همتای جنوبی خود زرق و برق‌دار نباشند، اما همچنان برای چشم انسان قابل مشاهده هستند. هجوم پلاسمای آزاد شده توسط خورشید، یون‌ها و الکترون‌های بسیار پرانرژی را با خود می‌آورد. چنین ذراتی در نهایت در کمربندهای تشعشعی ون آلن درونی و بیرونی زمین گرفتار می‌شوند که از بمباران مستقیم سیاره و تبدیل آن به یک زمین بایر نابود شده توسط خورشید مانند مریخ جلوگیری می‌کند.
ذراتی که به کمربند تشعشع داخلی می‌رسند، وقتی به خطوط میدان مغناطیسی وارد می‌شوند، می‌توانند جو زمین را به هم بزنند. اکسیدهای نیتروژن و هیدروژن که در اثر فعل و انفعالات ذرات با اتمسفر آزاد می‌شوند، ازن را تخریب می‌کنند. با این حال، این فقط برای لایه ازن در مزوسفر صدق می‌کند و لایه زیرین یعنی استراتوسفر، بدون تأثیر باقی می‌ماند. با این حال، شفق‌های پروتون ایزوله به روش‌های دیگری بر روی زمین تأثیر می‌گذارند.
پژوهشگران در تشریح یافته‌های خود نوشتند: بارش الکترون از کمربند تشعشعی زمین نقش مهمی در از بین رفتن ازن مزوسفری به عنوان ارتباط بین آب و هوای فضا و سیستم آب و هوایی زمین دارد.
اگرچه آسیب به جا مانده در ازنِ مزوسفر، خود را سریع‌تر از سوراخ‌های ازن استراتوسفر که اغلب در اثر فعالیت‌های انسانی ایجاد می‌شود، ترمیم می‌کند، اما شفق‌های پروتون ایزوله هنوز بر تغییرات جو تأثیر می‌گذارند. آب و هوای فضا می‌تواند باعث اختلال در ماهواره‌ها و زیرساخت‌های الکتریکی شود و ذرات باردار برای فضانوردان خطرناک هستند.
شفق قطبی یکی از پدیده‌های جوی کره زمین است. شفق قطبی پدیده ظهور نورهای رنگین و متحرک در آسمان شب است و معمولاً در عرض‌های نزدیک به دو قطب زمین بر اثر برخورد ذرات باردار باد خورشیدی و یونیزه شدن مولکول‌های موجود در یونوسفر زمین به وجود می‌آید. شفق‌های قطبی نورهای زیبایی هستند که به طور طبیعی در آسمان دیده می‌شوند و معمولاً در شب و در عرض‌های جغرافیایی قطبی به چشم می‌خورند. آنها در یونوسفر تشکیل می‌شوند و در سپیده‌دم قطبی رویت می‌پذیرند. در عرض جغرافیایی قطب شمال به آنها شفق‌های شمالی نیز گفته می‌شود که در سال ۱۶۲۱ توسط پیر گاسندی روی این پدیده طبیعی نهاده شد. به شفق‌های قطبی، نور قطب شمال هم گفته می‌شود، زیرا آنها غالبا در نیم کره شمالی دیده می‌شوند و هر قدر به قطب شمال نزدیک شوید با توجه به مجاورت با قطب مغناطیسی شمالی زمین احتمال بیشتری می‌رود که بتوانید آنها را ببینید. برای نمونه، در شمال شبه جزیره اسکاندیناوی، ایسلند، گرینلند و همین طور در آلاسکا و شهرهای شمالی کانادا و روسیه امکان رویت آنها بسیار زیاد است.
شفق‌های قطبی در نزدیکی قطب مغناطیسی شمالی ممکن است خیلی بالا باشند، ولی در افق شمالی به صورت سبز برافروخته و در صورت طلوع خورشید به صورت سرخ کمرنگ دیده می‌شود. شفق‌های قطبی معمولاً از سپتامبر تا اکتبر و از مارس تا آوریل روی می‌دهند. برخی از قبایل کانادایی به این پدیده "رقص ارواح" می‌گویند. شفق قطبی در طول چرخه خورشیدی و هنگام خروج جرم از تاج خورشیدی پردفعات و درخشنده‌تر مشاهده می‌شود.
لایه ازون یا ازون‌سپهر نیز لایه‌ای است در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین که بسته به شرایط فصلی و آب و هوایی ضخامت آن تغییر می‌کند. این لایه به ضخامت سه میلی‌متر در لایه استراتوسفر جو زمین، با غلظت بالایی از مولکول ازن(O۳) در سال ۱۹۱۳ توسط دو فیزیک‌دان فرانسوی به نام‌های شارل فابری و آنری بویسون کشف شد. این لایه با جذب ۹۵ تا ۹۹.۵ درصد پرتوی فرابنفش خورشید، موجب ادامه زندگی بر روی کره زمین می‌شود. لایه ازن پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب می‌کند و آنها را به شکل پرتوهای فروسرخ درمی‌آورد و به سطح زمین می‌فرستد.
در اوایل سال ۱۹۳۰، ترکیباتی به نام کلروفلوئوروکربن‌ها(سی‌اف‌سی‌ها) در ایالات متحده آمریکا اختراع شدند و در صنعت و خانه مورد استفاده قرار گرفتند. این ترکیبات به استراتوسفر راه یافتند و عناصر کلر و برم موجود در آنها طی واکنش‌های شیمیایی موجب تخریب تدریجی لایه ازن شدند. لایه ازن به ویژه بر فراز قطب جنوب به شدت کاهش یافته است.
چرخه ازن-اکسیژن بیان می‌کند که پرتوهای فرابنفش به مولکول اکسیژن برخورد می‌کند و پیوند میان مولکول‌های اکسیژن را می‌شکند. اتم‌های حاصل با مولکول اکسیژن دیگری واکنش داده و مولکول ازن را تشکیل می‌دهند. سطح ازن با تغییر فصل‌ها، وزش باد و تغییرات خورشید نیز تغییر می‌یابد. ۱۰ درصد مولکول‌های ازن هواکره در لایه تروپوسفر قرار دارند و بر خلاف ازن موجود در استراتوسفر، آلاینده به شمار می‌آیند و آسیب‌هایی به بافت‌های زیستی انسان و دیگر جانوران می‌رسانند.
اکنون یافته‌های این پژوهش جدید به دانشمندان کمک می‌کند تا نوسانات آب و هوای فضا را پیش‌بینی کنند که احتمالاً بر جو سیاره زمین نیز تأثیر می‌گذارد.
۵۸۵۸
کد خبر 1687114منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: شفق قطبی لایه ازن نجوم شفق های قطبی لایه ازن شفق قطبی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۵۲۵۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
احمد خاتمی: به زور کسی را به بهشت نمی‌بریم، اما جلوی ناهنجاری خواهیم ایستاد/ حجاب از ضروریات دین است، بی حجابی خلاف شرع و قانون است/ در مسئله عفاف و حجاب دو قطبی نکنید
به گزارش جماران؛ به نقل از ایلنا، خطبه‌های نمازجمعه پایتخت به امامت حجت الاسلام خاتمی امام جمعه موقت تهران برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خاتمی در خطبه‌های امروز نماز جمعه تهران گفت: انتقام خداوند غیر انتقام بشر است، انتقام بشر برای این است که دل خنک شود.
خطیب این هفته نماز جمعه تهران ادامه داد: بعضی‌ها زیر بار حق برو نیستند، چندین چراغ دارند و به بیراه می‌روند.
وی افزود: قرآن می‌گوید تردید نکنید ما به حساب مجرمین می‌رسیم و نابودشان می‌کنیم. آنچه را که ایران اسلامی در برابر اسرائیل انجام داد یک کار الهی بود. انتفام الهی را ایران از رژیم صهیونیستی گرفت
خاتمی گفت: این عملیات وعده بود که بخشی از آن مربوط به گذشته و بخشی مربوط به آینده بود اگر بخواهند غلط مجدد کنند سیلی محکم تری خواهند خورد.
وی افزود:در هفته گذشته مناسب نیرو‌های مسلح را داشتیم. این مناسبت‌ها می‌طلبد بگویم نیرو‌های مسلح بازو‌های پر توان ملت هستند. نیرو‌های مسلح دژ مستحکم ملت هستند، این‌ها مایه عزت دین و نظام اسلامی هستند. این‌ها اگر نبودند باید با دشمن در خیایان‌های تهران می‌جنگیدیم. مردم نیاز به این عزیزان دارند.
خاتمی بیان کرد: ۴ شنبه ۵ اردیبهشت سالگرد شهادت حضرت حمزه و عبدالعظیم حسنی بود یک روایت دیدم که زنده زنده دفنش کردند و به شهادت رساندند.
وی ادامه داد: سالروز شکست حمله نظامی آمریکا در طبس در سال ۱۳۵۹ است. خود کارتر می‌گوید برای نجات گروگان‌های‌شان کارتر می‌گوید ۶ ماه برنامه ریزی کردیم، عملیات شروع شد، طوفان شن به راه افتاد و عملیات این‌ها را به فضل خدا ناکام گذاشت.
وی تاکید کرد: روز یازده اردیبهشت روز جهانی کارگر است، مقام معظم رهبری فرمود طبق آمار نیمی از جمعیت ما کارگران و خانواده‌شان هستند و اگر حالی از این جمعیت خوب شود، حال نیمی از جمعیت ایران خوب نمی‌شود. کلمات حضرت آقا منشور است و باید‌های آقا را از جمله امنیت شغلی که آقا فرمود اجرایی و عملیاتی کنید.
خطیب این هفته نماز جمعه تهران افزود: حق مطلب در مورد شهید مطهری زیاد است، اما من فقط یک مطلب می‌گویم، علمای شیعه مرزبان بودند و انصافا شهید مطهری مرزبان بود. با تمام وجودش شهید مطهری وارد میدان شد.
وی اظهار کرد: حرف‌های زیادی زده شده است، اما یک پدیده جدید اتفاق افتاده است، در آمریکا دانشجویان به حمایت از غزه پرداختند. این مدعیان حقوق بشر ۱۰۰ نفر از دانشجویان را بازداشت کردند، انصافا مرگ بر آمریکا حقش است. استاد روابط بین الملل در آمریکا می‌گوید، آمریکا باید بپذیرد نسل جدیدش تغییر کرده است.
وی با اشاره به حمله وعده صادق گفت: آنچه را که به فضل خدا ایران اسلامی انجام داد، مستند قرآنی داشت. این عملیات نمایش قدرت نظامی ایران اسلامی بود و کسانی که نفهمیدن بفهمند، آقا فرموند مذاکره موشکی نمی‌کنیم.
خاتمی خاطرنشان کرد: برجام ۲ و برجام ۳ رفت هوا، مذاکره موشکی نکردیم و نخواهیم کرد و بر سر دشمنان می‌کوبیم. دشمن صهیونیستی در این عملیات فهمید اگر می‌گویم می‌زنیم، می‌زنیم. ما اول عمل می‌کنیم بعد می‌گویم و تا نباریم سیلاب جاری نمی‌کنیم. ما بیمارستان، مدرسه، مراکز اقتصادی نزدیم و فقط آن پادگان هوایی را زدیم که کنسولگری ما را زدند. این عملیات نشان داد دوره موشک نگذشته است.
خاتمی بیان کرد: یک جا را زدیم، اما جا‌های زیادی را هشدار دادیم و به فضل خدا همه دشمنان را جای خودشان نشاندیم. بازی با ایران بازی با دم شیر است.
وی افزود: کشور‌های عرب از ارتباط با رژیم صهیونیستی قطع کنید.
خطیب این هفته نماز جمعه تهران گفت: اگر کسانی هم ایران می‌خواهند بدانند ۸ سال متدینن از ایران دفاع کردند. حجاب از ضروریات دین است بی حجابی خلاف شرع و قانون است و به فضل خدا نظام اسلامی خواهد ایستاد. به زور کسی را به بهشت نمی‌بریم، اما جلوی ناهنجاری خواهیم ایستاد. در مسئله عفاف و حجاب دو قطبی نکنید. منطقی و استدلالی بحث کنید و انگ نزنید. انگ زدن به یکدیگر مشکل بی‌حجابی را حل نمی‌کند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»